چگونه از صدا و حنجره خود مراقبت کنیم؟

چگونه از صدا و حنجره خود مراقبت کنیم؟

 قطعاً حنجره نیز مانند دیگر اعضای بدنمان آسیب پذیر است و نیاز به نگهداری صحیح و بهتر بگوییم استفاده درست دارد. 

در این مقاله می خواهیم در مورد بهداشت صوتی بنویسیم. در مورد اینکه با رعایت چه اصول و مواردی می توانید یک حنجره ی سالم و بالطبع صدایی قوی و سالم داشته باشید. با ما همراه باشید.

ابتدا در این مقاله با ساختمان حنجره آشنا شوید.

بهداشت صوتی یا مراقبت از صدا به عنوان یک روش پیشگیری و درمان در آسیب های حنجره و اختلالات صوتی مطرح می باشد. بهداشت صوتی شامل مواردی از قبیل حذف موارد نادرست استفاده کردن از صدا، بهداشت غذایی، حفظ رطوبت حنجره، رعایت سلامت جسمی و روحی و غیره بوده که برای عموم مردم برای داشتن یک صدای سالم و طبیعی ضروری می باشد.

البته، باید توجه داشت که رعایت بهداشت صوتی در بعضی افراد ضرورت بیشتری دارد که این افراد شامل:

• کودکان پرسرو صدا
• خانمها و آقایان پرحرف (به دلایلی صحبت کردن در زندگیشان، نقش زیادی ایفا می کند)
• استفاده کنندگان حرفه ای صدا (مانند خوانندگان، هنرپیشگان، معلمان، سیاستمدارانو دیگر کسانی که برای موفقیت در کارشان به صدای خود متکی هستند)
• و نیز کسانی که مبتلا به بیماری های مختلف حنجره می باشند. بهداشت صوتی در ضایعات حنجره، اغلب باعث کاهش و یا حذف ضایعه می شود. 

جهت نام نویسی در کلاس فن بیان استاد سعید پورمحمودی با ما تماس بگیرید:
02122898478 ، 02126710643 ، 09192425303

بطور کلی بهداشت صوتی را می توان به دو دسته تقسیم کرد:

١. بهداشت صوتی برای عموم مردم

٢. بهداشت صوتی در کسانی که از صدای خود به صورت حرفه ای استفاده می کنند. 
باید توجه داشت که شرایط بهداشت صوتی برای کسانی که از صدای خود به صورت حرفه ای استفاده می کنند بر اساس همان شرایط افراد عادی و غیرحرفه ای، اما وسیعتر از آن است. به عبارتی یک خواننده یا یک سخنران علاوه بر اجرای موارد معمول بهداشت صوتی باید مسایل اختصاصی تری که برای دیگران لزومی ندارد بکار گیرد.

اصول بهداشت صوتی برای عموم مردم

در اینجا شیوه های مختلف بهداشت صوتی مطرح شده است که انجام آن برای عموم مردم لازم و ضروری است و عدم رعایت آن ممکن است باعث ایجاد آسیبهای حنجره و اختلالات صدا شود:

حذف موارد استفاده نادرست از صدا

فریاد زدن، بلند صحبت کردن، زیاد صحبت کردن، صحبت ناگهانی و با فشار، با سرعت حرف زدن، صحبت کردن به هنگام بلند کردن اجسام سنگین، گلو پاک کردن و سرفه های مفرط، تقلید صدا، عطسه های زیاد، صحبت کردن و یا استفاده حرفه ای از صدا به هنگام آسیب ها و صدمات حنجره و تارهای صوتی، از موارد بد استفاده کردن از صدا می باشند.
اگر این موارد در افراد به صورت عادت درآید و جزیی از رفتارهای روزمره گردد باعث می شود که حنجره و تارهای صوتی آسیب دیده و فرد دچار اختلال صدا گردد. آسیبهای حنجره که ناشی از بد استفاده کردن از صدا شامل ندول تارهای صوتی، زخم تماس در تارهای صوتی، پولیپ تارهای صوتی و لارنژیت مزمن است.

پیشنهاد می کنیم بخوانید: چگونه تنفس خود را تقویت کنیم؟

برای مراقبت از صدا چه کارهایی نکنیم؟

بنابراین حذف موارد بد استفاده کردن از صدا جزو یکی از اصول مهم بهداشت صوتی است که بدلایل ذیل حائز اهمیت است:

۱. از فریاد زدن، جیغ زدن، هورا کشیدن خودداری کنید.

۲. سرفه، گلو پاک کردن فقط در صورت لزوم و به صورت ملایم انجام شود.

۳. از بلند خندیدن پرهیز کنید.

۴. از تقلید صدا خودداری نمایید.

۵. از صحبت کردن ناگهانی و با فشار خودداری نمایید.

۶. با بلندی، زیر و بمی و سرعت معمول و متوسط صحبت کنید.

۷. به راحتی صحبت کنید. صداسازی را به آرامی و بدون تلاش و کوشش انجام دهید.

۸. به هنگام حرف زدن و یا استفاده حرفه ای از صدای خود سرتان را عمود نگه دارید و عضلات صورت، گلو، گردن و شانه ها را سفت نکنید.

۹. سعی کنید سرتان را برای مدت طولانی به یک طرف خم نکنید. این حالت گاهی به هنگام گرفتن گوشی تلفن دیده می شود.

۱۰. از ورزش های پر سر و صدا بپرهیزید.

۱۱. در جای پر سر و صدا صحبت نکنید.

۱۲. به طور کلی فقط زمانیکه لازم است صحبت نمایید. سعی کنید گفتارتان را تا جایی که امکان دارد محدود نمایید.

۱۳. در صورت وجود هرگونه مشکل در صدای خود نباید داوطلب آواز خواندن، اجرای نمایش، سخنرانی و گزارش شفاهی باشید.

۱۴. فاصله خود را با مخاطب طوری تنظیم کنید که مجبور به صحبت کردن با صدای بلند نباشید.

۱۵. در هنگام بلند کردن وسایل سنگین و یا زور زدن از صحبت کردن خودداری نمایید.

۱۶. به هنگام ابتلا به بیماریهای عفونی دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی یا لارنژیت از صحبت کردن زیاد و یا استفاده حرفه ای از صدا جدن خودداری نمایید.

۱۷. از نواختن سازهای بادی خودداری نمایید.

۱۸. کودکان نباید در اجرای آوازهای دسته جمعی شبیه به سرود مدرسه شرکت نمایند.

۱۹. قبل از آموزش حرفه ای صدا، از صدای خود به صورت حرفه ای استفاده نکنید. و این بدان معنی است که خواندن بصورت حرفه ای و بدون آموزش و‌ نظارت اساتید مجرب به حنجره و صدای شما آسیب های جبران ناپذیری وارد می کند.

حتماً بخوانید: چگونه صدایی قدرتمند داشته باشیم؟

برای مراقبت از صدا و حنجره کدام مواد غذایی را نخوریم؟

برخی از مواد غذایی وجود دارند که مصرف آنها بر سیستم صوتی فرد تاثیر منفی می گذارد. این مواد غذایی با ایجاد حساسیت در فرد و یا آسیب مستقیم بر تارهای صوتی وی باعث ایجاد اختلال صدا می شوند. 

از بین این مواد برخی از آنها آسیبهای جدی به صدا وارد می کنند که باید بطور کامل از برنامه غذایی فرد حذف شوند و برخی دیگر آسیبهای خفیف تری ایجاد می کنند که باید تا حد امکان از مصرف آن خودداری شود.

برخی از موارد مهم بهداشت غذایی بشرح ذیل می باشند:

۱. در مصرف مواد محرکی مانند ادویه جات و بخصوص فلفل احتیاط کنید.

۲. به هیچ وجه الکل مصرف ننمایید؛ زیرا خطر ایجاد سرطان حنجره را بالا می برد.

۳. از مصرف سیگار و هرگونه دخانیت دیگر که همانند مشروبات الکلی، صدمات زیادی را به حنجره و تارهای صوتی می زنند بپرهیزید. (دخانیات عامل شناخته شده ایجاد سرطان حنجره می باشد)

۴. از مصرف مواد اسیدی مانند سرکه و آبغوره خودداری نمایید.

۵. مصرف غذاهای سرخ کرده باید محدود شود.

۶. از خوردن مواد غذایی آلرژی زا مانند گوجه فرنگی، بادمجان و … در افراد آلرژیک باید جلوگیری شود.

۷. در مصرف مواد غذایی با چربی بالا مانند کره، خامه و غذاهای پرچرب محتاط باشید.

۸. از خوردن مواد بسیار شیرین بپرهیزید.

۹. از مصرف تنقلات بخصوص موادی مانند چیپس و پفک پرهیز نمایید.

۱۰. در مصرف موادی از قبیل قهوه، چای غلیظ، شکلات، آدامس، نوشابه های گازدار و… که رطوبت راههای هوایی را کم کرده و خشکی مخاط حلق و دهان را بیشتر می کند باید احتیاط کرد.

۱۱. مایعات یا غذاهای خیلی سرد یا خیلی گرم را مصرف ننمایید.

پیشنهاد می کنیم این مقاله را هم بخوانید: کلیدهای داشتن صدایی جذاب و تاثیرگذار

حفظ رطوبت کافی در حنجره برای بهداشت حنجره

حفظ رطوبت بالا در ناحیه حنجره بسیار مهم است. این رطوبت باعث می شود که دستگاه صوتی انسان نرمتر کار کند و کمتر آسیب ببیند. همچنین وجود رطوبت بالا در ناحیه حنجره یکی از راهکارهای بسیار مهم در رفع آسیب دیدگی های صوت است. 

آب یکی از مهمترین تامین کننده های رطوبت در سیستم صوتی فرد می باشد؛ بنابراین هر فرد بخصوص کسانی که بطور حرفه ای از صدای خود استفاده می کنند باید سعی کننند که آب مورد نیاز بدن خود را بطور متوسط حدود دو لیتر (یا هشت لیوان معمولی) در روز است تامین نمایند. 

دکتر ون لاورنی برنامه زیر را در رابطه با حفظ رطوبت دهان و حنجره پیشنهاد می کند:
نصف قاشق غذاخوری نمک + نصف قاشق غذاخوری سدیم بی کربنات + نصف قاشق غذاخوری عسل یا پودر ذرت + نصف انس آب گرم. تمامی مواد مذکور به مدت دو دقیقه به آرامی مخلوط شده و سپس میل گردد. 

همچنین استفاده از آب میوه طبیعى، خوردن چند قطره آب لیمو، افشانه یا قرصهاى نعناع و اکالیپتوس یا افشانه هاى خنک کننده ى دهان و استفاده از خمیر دندانهایی که رطوبت را در داخل دهان بیشتر می کند هم می تواند مفید باشد.

تاثیر سلامت جسمی و روحی بر صدا

وضعیت روحی و جسمی انسان تاثیر بسیاری بر صدای وی دارد به همین علت حفظ سلامت روحی و جسمی در فرد بعنوان جزیی از بهداشت صوتی مطرح است.
بطور کلی هر فرد بخصوص استفاده کنندگان حرفه ای صدا باید زندگی آرامی داشته باشند و حتی اگر با اختلال، شکست و ناامیدی در زندگی و حرفه خود مواجه شوند باید سلامت عقلانی و جسمی خود را به طور کامل حفظ نمایند.

برخی از مواردی که فرد برای حفظ سلامت روحی و جسمانی خود باید رعایت کند عبارت اند از:

١. مراقب سلامت خود باشید و بطور منظم ورزش کنید.

٢. از محلهای پُر گردوخاک و دودآلود دوری کنید و در صورت قرار گرفتن در چنین محیط هایی از ماسک استفاده نمایید.

٣. در محیط های سرد حتماً پوشش کافی داشته باشید. (مخصوصن هنگام تنفس)

۴. به هنگام ابتلا به بیماری های عفونی دستگاه تنفسی مانند لارنژیت به پزشک مراجعه نمایید.

۵. مراقب سلامت روحی خود باشید و در صورت نیاز حتما با یک روانپزشک مشاوره نمایید.

۶. هرگونه گرفتی صدا بیش از دو هفته را جدی گرفته و به سرعت توسط پزشک معاینه شوید.

٧. از بلند کردن وسایل سنگین پرهیز نمایید.

٨. از قرار گرفتن در معرض هوای سرد، گرم و خشک خودداری نمایید.

٩. بطور متوسط ٨–٧ ساعت در روز استراحت داشته باشید.

١٠. برای کنترل علایم گرفتگی و التهاب بینی استفاده از سرم شستشو مفید است. این محلول را می توان در منزل با استفاده از مخلوط یک قاشق چایخوری نمک با یک لیوان آب جوش سرد شده تهیه کرد.

١١. به علت آنکه برگشت اسید از معده به دهان (در حالت نفخ شکم) ممکن است باعث ایجاد التهاب حنجره و یا زخم تماس در تارهای صوتی گردد، لذا برای کاهش نفخ شکم اجرای موارد ذیل لازم است:

• در صورت امکان غذا را در حجم کم و وعده های بیشتر میل کنید.
• سه ساعت قبل از خواب چیزی نخورید.
• سر را به هنگام خواب ۲۵ – ۱۵ سانتیمتر بالاتر از بدن قرار دهید.
• بلافاصله بعد از غذا خوردن از خوابیدن و دراز کشیدن بپرهیزید.
• از استعمال دخانیات پرهیز کنید.
• چربی کمتری بخورید و بیشتر از غذاهای پروتیین دار استفاده کنید.
• از مصرف موادی همچون قهوه، شکلات، آب میوه های اسیدی که موجب سوزش معده می شوند پرهیز کنید.
• فشارهای روانی را کاهش دهید.
• لباس های راحتی بپوشید که تنگ نباشند.

١٢. بهداشت دهان و دندان را رعایت نمایید.

١٣. در عفونتهای حنجره موارد زیر را رعایت کنید:

• استراحت صوتی را رعایت نمایید (یعنی هیچگونه استفاده از صدای خود حتی به حالت زمزمه و پچ پچ نداشته باشید)
• با سرم نمکی غرغره و از بخور سرد در تابستان و بخور گرم در زمستان استفاده نمایید.
• رژیم مایعات ولرم را بصورت فراوان استفاده کنید.

١۴. بعد از عمل جراحی روی حنجره تا ٧٢ ساعت استراحت مطلق صوتی داشته باشید و سپس با صدای نرم و آهسته تا مدت یک هفته شروع به صحبت کردن نمایید.

١۵. در صورت مشاهده هر کدام از بیماری های زیر که به صورت غیر مستقیم بر صدا تاثیر منفی می گذارند حتماً به پزشک مربوطه مراجعه نمایید:
اختلالات تنفسی، درد و سوزش معده، بیماریهای گوش، درد در ناحیه فک و گردن، مشکلات عضلات پشتی و شکمی، اسهال، یبوست، بیماریهای روانی (افسردگی، اضطراب فراگیر ، عصبانیت، بی تابی)، کم کاری یا پرکاری تیرویید، اختلالات غده هیپوفیز و اختلالات هورمونهای جنسی.

١۶. سعی کنید نفس کشیدن از راه بینی باشد (بخصوص در محیطهایی که آلودگی هوا وجود دارد)

١٧. از استنشاق بخارهای داغ و سوزاننده شیمیایى جداً پرهیز نمایید.

١٨. رطوبت هوای داخل منزل و محل کار را حفظ نمایید.

ما در این زمینه می توانیم بیشتر به شما کمک کنیم

آموزشگاه گویندگی و فن بیان رویای صدا با تدریسِ استاد سعید پورمحمودی سال ها است در زمینه ی آموزش گویندگی و فن بیان، صداسازی و ... شاگردان زیادی را تربیت کرده است؛ چیزی حدود 2550 نفر در طی 13 سال آموزش مداوم.

درسته؛
شما هم می توانید یکی از هنرجویان ما باشید...

جهت کسب اطلاعات بیشتر و نام نویسی در کلاس های فن بیان و گویندگی رویای صدا، همین حالا با ما تماس بگیرید:
22898478 021  |  26710643 021  |  09192425303
اگر با موبایل هستید با لمس این دکمه مستقیم با ما تماس بگیرید:

منبع مقاله: وبسایت bkalam